Blog

Współczesna medycyna pozwala nam żyć dłużej, lepiej i zdrowiej. Oczekiwana długość życia dla mężczyzn wynosi aktualnie około 80 lat i cały czas wzrasta, szczególnie w krajach zachodnich, w których opieka medyczna świadczona jest na wysokim poziomie. Jest to niezwykle obiecujący trend, jednak oprócz optymizmu przynosi nam również wyzwanie – zapewnienie komfortu starzenia się coraz większej liczbie pacjentów i skuteczne leczenie chorób wieku podeszłego. W przypadku mężczyzn są to przede wszystkim schorzenia metaboliczne, sercowo-naczyniowe, a także zespół niedoboru testosteronu. 

Starzenie się po męsku

Starzenie się to niezwykle złożony proces, który wciąż – pomimo ogromnych postępów nauki – ma przed nami wiele tajemnic. Jest to długotrwałe i nieodwracalne zjawisko, w wyniku którego dochodzi do stopniowego uszkadzania narządów, a także obniżania zdolności organizmu do samodzielnej regeneracji. 

Postępujące upośledzenie funkcjonowania układów sprawia, że starzejący się organizm jest bardziej podatny na choroby. U mężczyzn w podeszłym wieku obserwuje się:

• Choroby układu sercowo-naczyniowego: nadciśnienie tętnicze, zaburzenia gospodarki lipidowej, miażdżycę, chorobę niedokrwienną serca i inne.
• Choroby nowotworowe: rak płuc, rak jelita grubego, rak żołądka, rak prostaty, czerniak i inne. 
• Choroby metaboliczne: cukrzyca typu 2, zespół metaboliczny, osteoporoza, dna moczanowa i inne.

Proces starzenia się – a także ryzyko występowania chorób typowych dla wieku podeszłego – w dużej mierze zależne są od predyspozycji genetycznych, a także stylu życia. Niewłaściwe przyzwyczajenia i nawyki, jak palenie papierosów, picie alkoholu, niezdrowa dieta, brak aktywności fizycznej, mogą przyspieszyć starzenie się organizmu. 

Czynnikiem silnie skorelowanym z objawami starzenia jest również równowaga hormonalna. Mężczyźni, u których obserwuje się zaburzenia syntezy androgenów, mogą doświadczać zwiększonego dyskomfortu starzenia i być bardziej narażeni na choroby wieku podeszłego. Nieco więcej na ten temat przeczytasz w naszym poprzednim wpisie: Andropauza – jak deficyt testosteronu wpływa na jakość życia starzejących się mężczyzn?

Niedobór testosteronu a inne schorzenia

Zespół niedoboru testosteronu (z ang. TDS – testosterone deficiency syndrome) często stwierdzany jest u pacjentów, którzy chorują na cukrzycę typu 2, zespół metaboliczny, nadciśnienie, hipercholesterolemię, zmagają się z dysfunkcjami seksualnymi (m.in. zaburzenia erekcji, trudności w utrzymaniu wzwodu, zaburzenia wytrysku) i innymi problemami zdrowotnymi, wymienionymi w poprzedniej części artykułu. 

Poniżej analizujemy zależność pomiędzy niedoborem testosteronu a wspomnianymi chorobami:

• Badania wykazały, że od 20 do 64% mężczyzn chorujących na cukrzycę, ma niedobór testosteronu. Zależność ta jest dwustronna – TDS może zwiększać ryzyko wystąpienia cukrzycy, cukrzyca może zaś wpływać na obniżenie poziomu testosteronu. Obydwu stanom mogą towarzyszyć podobne objawy, obejmujące spadek aktywności seksualnej, energii oraz motywacji. 
• Zespół metaboliczny, czyli współistnienie takich objawów jak nadciśnienie, dyslipidemia, otyłość brzuszna oraz insulinooporność, związany jest ze znacznym ryzykiem niedoboru testosteronu. TDS stwierdzono u niemal 12% przebadanych osób (źródło). Badania wykazują równocześnie, że poziom testosteronu jest negatywnie skorelowany z występowaniem objawów zespołu metabolicznego – mężczyźni z prawidłowymi stężeniami testosteronu są mniej narażeni na tę diagnozę. Wśród objawów specyficznych dla TDS i ZM wymienia się ograniczenie lub zanik spontanicznych wzwodów, a także obniżenie nastroju. 
• Jak wskazują badania, u mężczyzn z niedoborem testosteronu 2-krotnie częściej niż w przypadku mężczyzn z optymalnym poziomem tego hormonu, obserwuje się obniżoną masę tkanki kostnej i objawy osteoporozy. Symptomem, który występuje zarówno w TDS, jak i osteoporozie, jest zanik lub zmniejszenie owłosienia na ciele. 
• Choroba wieńcowa oraz inne choroby sercowo-naczyniowe występują częściej u mężczyzn o obniżonym poziomie testosteronu (badania). Co więcej, TDS silnie powiązane są z ryzykiem śmierci na skutek epizodu sercowo-naczyniowego i ogólnej śmiertelności wśród mężczyzn.

Jak obrazują liczne badania kliniczne, niedobór testosteronu to istotny problem medyczny. Nie tylko ze względu na dokuczliwe objawy i obniżenie jakości życia pacjentów, ale również na powiązanie z wieloma poważnymi – a nawet potencjalnie śmiertelnymi – chorobami. 

Źródła:

Association of testosterone and estradiol deficiency with osteoporosis and rapid bone loss in older men. Howard A Fink , Susan K Ewing, Kristine E Ensrud, Elizabeth Barrett-Connor, Brent C Taylor, Jane A Cauley, Eric S Orwoll.

Psychobiologic correlates of the metabolic syndrome and associated sexual dysfunction. Giovanni Corona, Edoardo Mannucci, Claude Schulman, Luisa Petrone, Riccardo Mansani, Antonio Cilotti, Giancarlo Balercia, Valerio Chiarini, Gianni Forti, Mario Maggi.

Testosterone and the Heart.Travis Goodale, M.D., Archana Sadhu, M.D., Steven Petak, M.D., J.D., and Richard Robbins, M.D.

Rita R Kalyani, Adrian S Dobs. Androgen deficiency, diabetes, and the metabolic syndrome in men. Travis Goodale, M.D., Archana Sadhu, M.D., Steven Petak, M.D., J.D., and Richard Robbins, M.D.