Zaburzenia seksualne nie ograniczają się jedynie do problemów z osiągnięciem czy utrzymaniem erekcji. Przedwczesny i opóźniony wytrysk występują u mężczyzn równie często, negatywnie wpływając na satysfakcję ze współżycia – zarówno dla Pacjenta, jak i dla osoby, z którą pozostaje w związku. Z tego powodu należy dociekać przyczyny problemu i poszukiwać skutecznych metod jego leczenia.
Za wcześnie czy za późno? Kiedy mówimy o zaburzeniach wytrysku
Podobnie jak częstotliwość stosunków, o której wspominaliśmy w artykule Brak ochoty na seks – dlaczego męskie libido spada?, tak ich długość – rozumiana jako czas od rozpoczęcia penetracji do wytrysku (w skrócie: IELT – intravaginal ejaculatory latency time) – jest kwestią bardzo indywidualną. To, co dla jednej pary może być krótkim zbliżeniem, dla innej może wydawać się zdecydowanie zbyt długie i odwrotnie. Kiedy zatem należy uznać, że istnieje problem?
Większość specjalistów oraz pacjentów uznaje, że o przedwczesnym wytrysku można mówić wtedy, kiedy występuje on w ciągu 1 minuty od momentu rozpoczęcia penetracji, zmniejszając satysfakcję jednego lub obydwu partnerów. Problem ten może występować u mężczyzn od pierwszego doświadczenia seksualnego lub pojawić się w dowolnym momencie życia. Szacuje się, że może on dotyczyć od 8 do nawet 30% mężczyzn we wszystkich grupach wiekowych.
Na drugim biegunie zaburzeń ejakulacji znajduje się wytrysk opóźniony. Pacjenci, którzy się z nim zmagają, doświadczają trudności z osiągnięciem orgazmu – wytrysk pojawia się po długotrwałej stymulacji, co ogranicza spontaniczność i przyjemność płynącą ze zbliżeń. Opóźniony wytrysk często występuje wraz z zaburzeniami erekcji i może mieć takie same przyczyny. Według dostępnych statystyk problem ten dotyka od 1 do 10% mężczyzn.
Innym zaburzeniem, o którym warto w tym miejscu wspomnieć, jest wytrysk wsteczny. U mężczyzn, którzy go doświadczają, nasienie nie wydostaje się na zewnątrz dróg płciowych, a cofa do pęcherza, skąd zostaje wydalone podczas oddawania moczu. Wytryskowi wstecznemu towarzyszy orgazm, którego jakość się nie zmienia. Zaburzenie to nie stanowi zagrożenia dla zdrowia i nie musi wpływać na jakość życia mężczyzny, chociaż może znacznie utrudniać zapłodnienie.
Zaburzenia wytrysku a testosteron i pozostałe hormony
Chociaż ponad wszelką wątpliwość wiadomo, że męska sfera seksualna regulowana jest poprzez hormony, zależność pomiędzy nimi a wytryskiem i IELT wciąż pozostaje niejasna. W ostatnich latach pojawiło się zaledwie kilka badań, w których poruszana jest ta kwestia. Przyjrzyjmy się najciekawszym z nich.
Teoria Waldingera (2002) zakłada, że czas od rozpoczęcia penetracji do wytrysku może w niektórych przypadkach wynikać z odmiennej regulacji podtypów receptorów serotoninergicznych. Mężczyźni z genetyczną nadwrażliwością określonych receptorów mogą szybciej doświadczać wytrysku, podczas gdy mężczyźni o niewielkiej czułości receptorów mogą mieć z tym trudność. Hipoteza ta znalazła potwierdzenie w badaniach prowadzonych na zwierzętach. Badania z udziałem ludzi przyniosły niejednoznaczne rezultaty.
W badaniu G. Corona (2011) wykazano, że hormony – w szczególności testosteron, serotonina i THS – istotnie wpływają na proces wytrysku. Analizując przypadki 2652 pacjentów, ustalono, że:
- Poziom TSH jest dodatnie związany z opóźnionym wytryskiem – problem ten często dotyczy pacjentów z niedoczynnością tarczycy. Mężczyźni z nadczynnością tarczycy zmagają się zaś z przedwczesnym wytryskiem. Skuteczne leczenie choroby podstawowej pozwoliło pacjentom przywrócić optymalny IETL.
- Niski poziom testosteronu oraz występowanie objawów hipogonadalnych (sprawdź: Jakie są objawy oraz skutki uboczne niedoboru testosteronu?) są związane z opóźnionym i utrudnionym wytryskiem. Testosteron wpływa na proces ejakulacji zarówno z poziomu centralnego, jak i obwodowego, oddziałując na receptory androgenowe m.in. w mózgu, rdzeniu kręgowym czy mięśniach dna miednicy. Jedna z hipotez (potwierdzona w badaniu na zwierzętach) zakłada, że niedobór testosteronu wpływa na zmniejszenie kurczliwości w męskim układzie płciowym i osłabienie odruchu wytryskowego. Autorzy badania sugerują, by u każdego pacjenta z opóźnionym lub utrudnionym wytryskiem podejrzewać niedobór testosteronu.
- Kluczowym hormonem kontrolującym wytrysk jest serotonina – podobnie jak w teorii Waldingera. Wykazano, że stosowanie leków z grupy SSRI, zwiększających przekaźnictwo serotoninergiczne, może opóźniać lub uniemożliwiać wytrysk. W związku z tym u mężczyzn zmagających się z przedwczesnym wytryskiem można stosować określone leki z grupy SSRI.
Jeżeli doświadczasz problemów z wytryskiem lub innych zaburzeń seksualnych, skonsultuj się z lekarzem. Większość z nich można skutecznie i bezpiecznie leczyć. Aby zapewnić sobie komfortowe warunki – co jest szczególnie ważne w terapii intymnych dolegliwości – możesz skorzystać z e-wizyty u jednego z lekarzy Męskiej Kliniki.
Podsumowanie
Przedwczesny i opóźniony wytrysk znajdują się na przeciwnych końcach osi opisującej zaburzenia ejakulacji. Niewielka liczba dotychczas przeprowadzonych badań nad hormonalną regulacją odruchu wytrysku wskazuje, że istnieje potrzeba poszerzenia wiedzy na ten temat i – być może – rozszerzenia wskazań do stosowania terapii hormonalnej o zaburzenia wytrysku.
Źródła:
Jannini EA, Lenzi A. Epidemiology of premature ejaculation
G. Corona, E. A. Jannini, F. Lotti i in. Premature and delayed ejaculation: two ends of a single continuum influenced by hormonal milieu
Corona G, Jannini EA, Mannucci E, Fisher AD, Lotti F, Petrone L, et al. Different testosterone levels are associated with ejaculatory dysfunction
Sansone A, Romanelli F, Jannini EA, Lenzi A. Hormonal correlations of premature ejaculation