Męski blog

Chociaż trądzik – powszechna choroba skóry – kojarzy się głównie z okresem dojrzewania, może utrzymywać się jeszcze długo po osiągnięciu dorosłości. Może również pojawić się po raz pierwszy u osób w dojrzałym wieku. Często można spotkać się z opinią, że szczególnie narażeni na niego są mężczyźni rozpoczynający terapię zastępczą testosteronem. Czy to prawda? Sprawdźmy, na czym polega związek pomiędzy TRT a trądzikiem i czy rzeczywiście powinieneś się nim martwić. 

Trądzik u mężczyzn

Trądzik to choroba zapalna aparatu włosowo-łojowego, występująca przede wszystkim w okresie dojrzewania, jednak nie ograniczająca się jedynie do tej grupy wiekowej i mogąca dotknąć mężczyzn w każdym wieku. Jego objawami są charakterystyczne zmiany skórne: otwarte (czarne) i zamknięte (białe) zaskórniki, grudki, krosty, a w mniejszej liczbie przypadków – guzki, cysty i torbiele ropne. Im bardziej zaawansowane są zmiany, tym większe jest ryzyko powstawania w ich miejscu blizn i zmian pigmentacyjnych. 

Zmiany trądzikowe występują przede wszystkim na tych obszarach ciała, gdzie produkowana jest największa ilość sebum (łoju skórnego). Najczęściej są to: twarz, szyja, górna część pleców, ramiona i klatka piersiowa. 

Wśród przyczyn powstawania trądziku wymienia się przede wszystkim:

• Zwiększoną produkcję łoju skórnego – jest to oleista substancja, powstająca w gruczołach łojowych. Jej celem jest natłuszczanie i ochrona skóry. Kiedy jednak występuje w nadmiarze, może gromadzić się w mieszkach włosowych i – w połączeniu z martwymi komórkami skóry – zatykać ich ujście. 
• Stan zapalny – przewody wyprowadzające aparatu włosowo-łojowego mogą zostać zainfekowane przez bakterie. Dochodzi wówczas do powstania reakcji zapalnej oraz reakcji immunologicznej. Na skórze pojawia się zaczerwieniony, opuchnięty i bolesny punkt. 

Do przyczyn trądziku zalicza się również zwiększony poziom androgenów (m.in. testosteronu) we krwi. Hiperandrogenizm może objawiać się zwiększoną produkcją łoju skórnego i w ten sposób przyczyniać do powstawania zmian skórnych. Co przy tym ciekawe, u zdecydowanej większości pacjentów zmagających się z trądzikiem nie stwierdza się podwyższonego poziomu androgenów. 

Terapia zastępcza testosteronem a trądzik

Zależność pomiędzy TRT i trądzikiem jest złożona i wieloaspektowa. Nie ulega wątpliwości, że terapia testosteronem może stwarzać ryzyko pojawienia się lub zaostrzenia zmian skórnych. Nie jest ono jednak ani tak duże ani nie występuje tak często, jak powszechnie się uważa. Oto, co warto wiedzieć:

• Testosteron stymuluje gruczoły łojowe do produkcji sebum. Substancja ta jest niezbędna do utrzymania zdrowej skóry – zapewnia optymalną wilgotność i zapobiega nadmiernemu przesuszeniu. Kiedy poziom testosteronu (fizjologicznie lub dzięki terapii zastępczej) utrzymuje się w granicach normy, aktywność gruczołów łojowych nie powinna sprawiać problemów. W przypadku, gdy jego poziom zbyt gwałtownie się zwiększy, u pacjenta może wystąpić nadprodukcja sebum i zablokowania ujścia mieszków włosowych.
• Równowaga hormonalna ma kluczowe znaczenie dla stanu skóry. Zaburzenie jej – np. poprzez przyjmowanie zbyt dużej dawki testosteronu (lub sięganie po niego pomimo niestwierdzonego niedoboru) – może doprowadzić do powstania trądziku posterydowego, którego przebieg zwykle jest cięższy niż w przypadku trądziku pospolitego.

Warto podkreślić, że na występowanie i nasilenie objawów trądziku u mężczyzn stosujących TRT, składa się wiele różnic indywidualnych – predyspozycje genetyczne, przebyte choroby skóry, dawkowanie preparatów testosteronu. U wielu pacjentów korzystających z terapii zastępczej nie wystąpi trądzik, u pozostałych zaś może on różni się on nasileniem.

Jak pozbyć się trądziku po testosteronie?

Jeżeli obawiasz się, że terapia zastępcza testosteronem może spowodować u Ciebie trądzik, możesz podjąć kroki, które ograniczą to ryzyko. 

Przede wszystkim, nie stosuj preparatów z testosteronem bez konsultacji z lekarzem i unikaj środków spoza obrotu aptecznego. Podczas e-wizyty w Męskiej Klinice lekarz oceni Twój stan zdrowia, zinterpretuje wyniki badań laboratoryjnych i przygotuje dla Ciebie indywidualny plan leczenia, obarczony niewielkim ryzykiem działań niepożądanych. Ściśle stosuj się do zaleceń lekarza i nie przekraczaj zaleconych dawek, by uniknąć gwałtownego wzrostu poziomu testosteronu we krwi.

Ponadto, zadbaj o zdrowie swojej skóry. Wysypiaj się i nawadniaj, zrezygnuj z używek i niezdrowych przekąsek. Regularnie oczyszczaj i łagodnie złuszczaj swoją skórę, aby zapobiec gromadzeniu się martwych komórek skóry oraz nadmiaru sebum. 

Źródła:

Kraft J, Freiman A. Management of acne.

Sutaria AH, Masood S, Saleh HM, et al. Acne Vulgaris.

Iftikhar U, Choudhry N. Serum levels of androgens in acne & their role in acne severity.

Beverly L. Held, Shahla Nader, Luis J. Rodriguez-Rigau, Keith D. Smith, Emil Steinberger, Acne and hyperandrogenism.

Gail Sansone, Ronald M. Reisner, Differential Rates of Conversion of Testerone to Dihydrotestosterone In Acne and in Normal Human Skin- a Possible Pathogenic Factor in Acne.