Zespół metaboliczny i niedobór testosteronu u mężczyzn są ze sobą ściśle powiązane. Badania pokazują, że niski poziom testosteronu sprzyja otyłości, insulinooporności i zaburzeniom lipidowym, a u mężczyzn z zespołem metabolicznym i cukrzycą typu 2 często występuje hipogonadyzm. Jak można przerwać ten cykl?
W tekście omówiono związek między niskim poziomem testosteronu a zespołem metabolicznym u mężczyzn. Wyjaśniono, jak testosteron wpływa na zdrowie metaboliczne, w tym na redukcję insulinooporności, otyłości i poprawę profilu lipidowego. Omówiono też wyniki badań potwierdzających rolę niedoboru testosteronu w rozwoju zaburzeń metabolicznych oraz przedstawiono korzyści z terapii testosteronem (TRT) w takich przypadkach.
Czym jest zespół metaboliczny?
Zespół metaboliczny (ZM) to poważny problem zdrowotny i społeczny, szczególnie w Polsce, gdzie jego występowanie jest coraz bardziej powszechne. Jest to stan, w którym organizm ma trudności z utrzymaniem równowagi metabolicznej, co prowadzi do szeregu zaburzeń.
Definiuje się go jako współistnienieotyłości z co najmniej dwoma z następujących czynników:
podwyższone ciśnienie tętnicze: wartość skurczowego ciśnienia ≥130 mmHg i/lub rozkurczowego ciśnienia ≥85 mmHg lub stosowanie leków przeciwnadciśnieniowych,
zaburzenia gospodarki węglowodanowej: poziom glukozy na czczo ≥100 mg/dl (5,6 mmol/l) lub wcześniej rozpoznana cukrzyca typu 2,
aterogenna dyslipidemia: podwyższone stężenie triglicerydów ≥150 mg/dl (1,7 mmol/l) lub stosowanie farmakoterapii w celu leczenia hipertriglicerydemii.
Niektóre definicje ZM uwzględniają również niski poziom cholesterolu HDL (lipoproteiny wysokiej gęstości):
HDL cholesterol: <40 mg/dl (1,0 mmol/l) u mężczyzn i <50 mg/dl (1,3 mmol/l) u kobiet.
Podstawowym kryterium rozpoznania ZM jest jednak obecność otyłości brzusznej (centralnej), która odgrywa kluczową rolę w rozwoju tego schorzenia. Otyłość brzuszna charakteryzuje się nadmiernym nagromadzeniem tkanki tłuszczowej wokół narządów wewnętrznych, a jej wskaźnikiem jest obwód talii przekraczający ustalone normy.
Związek między testosteronem a metabolizmem
W utrzymaniu zdrowego metabolizmu u mężczyzn ogromną rolę odgrywa prawidłowy poziom testosteronu. Hormon ten wpływa bowiem na wiele procesów metabolicznych. Testosteron wspiera, chociażby budowę masy mięśniowej i ogranicza odkładanie tkanki tłuszczowej, szczególnie w okolicach brzucha. Dzięki większej masie mięśniowej organizm efektywniej spala kalorie, co pomaga zapobiegać nadmiernemu przybieraniu na wadze.
Hormon ten odgrywa też istotną rolę w regulacji insulinooporności, poprawiając zdolność organizmu do wchłaniania glukozy i zmniejszając ryzyko cukrzycy typu 2. Więcej na ten temat przeczytasz w tym miejscu.
Testosteron wpływa również na profil lipidowy, obniżając poziom cholesterolu LDL i trójglicerydów, a jednocześnie zwiększając cholesterol HDL, co pomaga chronić przed miażdżycą i chorobami sercowo-naczyniowymi.
Testosteron wspomaga także lipolizę, czyli rozkład tłuszczów, umożliwiając skuteczniejsze wykorzystanie zapasów tłuszczowych jako źródła energii. To kluczowe w zapobieganiu otyłości brzusznej, która stanowi centralny element zespołu metabolicznego.
Niski testosteron a ryzyko metaboliczne
Długoterminowe badanie kohortowe Massachusetts Male Aging Study (MMAS), rozpoczęte w latach 80. w Stanach Zjednoczonych, dostarczyło kluczowych danych na temat wpływu testosteronu na zdrowie metaboliczne u mężczyzn. Wyniki, opublikowane m.in. w „Journal of Clinical Endocrinology and Metabolism” potwierdziły, że niski poziom testosteronu zwiększa ryzyko insulinooporności i cukrzycy typu 2. Niski testosteron był również silnie związany z otyłością trzewną, jednym z głównych czynników ryzyka zespołu metabolicznego.
Kolejne dowody na związek między poziomami testosteronu a ryzykiem metabolicznym dostarczyło badanie Multiple Risk Factor Intervention Trial (MRFIT). Wyniki, opublikowane m.in. w prestiżowym czasopiśmie „Journal of the American Medical Association” wykazały, że niższy poziom testosteronu wiąże się ze zwiększonym ryzykiem rozwoju insulinooporności, otyłości trzewnej oraz innych niekorzystnych czynników metabolicznych, które są kluczowymi elementami zespołu metabolicznego.
Inne badanie – National Health and Nutrition Examination Survey (NHANES III) – także wykazało, że mężczyźni z niższym poziomem wolnego lub biodostępnego testosteronu są bardziej podatni na rozwój cukrzycy typu 2. Wyniki te zostały opublikowane w czasopismach naukowych, takich jak „Journal of Clinical Endocrinology and Metabolism”.
Związek ten potwierdziły także badania przeprowadzone w Finlandii. Sugerują one, że niskie poziomy testosteronu i SHBG (globuliny wiążącej hormony płciowe) mogą być związane z podwyższonym ryzykiem rozwoju zespołu metabolicznego oraz cukrzycy u mężczyzn (11-letni okres obserwacji).
Zgromadzone dane naukowe wskazują, że niedobór testosteronu odgrywa kluczową rolę w zdrowiu metabolicznym mężczyzn i nie może być bagatelizowany.
Czy terapia testosteronem może pomóc przy zespole metabolicznym?
Liczne badania sugerują, że terapia testosteronem (TRT) może przynieść korzyści w poprawie parametrów metabolicznych – od poprawy wrażliwości na insulinę, poprzez wsparcie procesu lipolizy, zwiększenie masy mięśniowej, poprawę profilu lipidowego, aż po obniżenie poziomu zapalnych adipokin.
TRT nie jest jednak odpowiednia dla wszystkich pacjentów. Najlepsze efekty przynosi u mężczyzn z potwierdzonym hipogonadyzmem. Kluczowe jest jednak kompleksowe podejście, obejmujące zmianę stylu życia, zdrową dietę, regularną aktywność fizyczną i leczenie farmakologiczne innych składowych zespołu.
Przed rozpoczęciem TRT konieczne jest przeprowadzenie szczegółowych badań diagnostycznych, aby ocenić poziom testosteronu i potwierdzić zasadność terapii. Jeśli nie wiesz, czy TRT może Ci pomóc, skontaktuj się z nami. Nasi doświadczeni specjaliści zadbają o precyzyjną ocenę stanu zdrowia oraz bezpieczne i skuteczne prowadzenie terapii.
Spis treści Aktywność fizyczna to fundament zdrowia Dieta dla mężczyzn po 40., 50. i 60. roku życia Wsparcie od wewnątrz Profilaktyka i badania, które ratują zdrowie Sprawność umysłowa i zdrowie psychiczne Sen i regeneracja Rezygnacja z używek to krok w stronę długowieczności Wydłużająca się długość życia wymaga większej troski o zdrowie, aby zachować sprawność w […]
Spis treści Wpływ snu na zdrowie i samopoczucie mężczyzn Ile godzin snu potrzebuje mężczyzna? Jak poprawić jakość nocnego odpoczynku? Co może zaburzać jakość snu? Skutki niedoboru snu u mężczyzn Tempo życia nie zwalnia – praca, treningi, spotkania i obowiązki wypełniają każdy dzień. W tym wszystkim sen często schodzi na dalszy plan, choć to on decyduje […]
Spis treści Kim jest ektomorfik i z jakimi wyzwaniami się mierzy? Fundamenty skutecznego treningu dla ektomorfika Dieta wspierająca budowanie masy mięśniowej Co jeszcze może pomóc? Błędy, które hamują wzrost mięśni u ektomorfika Amerykański psycholog dr William Sheldon w XX wieku wyróżnił trzy typy sylwetki – ektomorficzny, endomorficzny i mezomorficzny – analizując ich wpływ na zachowanie. […]
Bezpłatna analiza zgłoszenia
jeśli uważasz, że możesz potrzebować terapii -
wykonaj badania i wyślij zgłoszenie do bezpłatnej analizy.
Ta strona wykorzystuje pliki cookies, które wspierają jej funkcjonalność oraz służą do monitorowania sposobu, w jaki korzystasz z naszej witryny internetowej. Aby zapewnić Ci najlepsze doświadczenie użytkownika, prosimy o włączenie określonych plików cookie w ustawieniach i kliknięcie "Akceptuj".
Pliki cookie to małe pliki tekstowe przechowywane na Twoim komputerze przez strony internetowe, które przeglądasz. Strony internetowe korzystają z plików cookie w celu ułatwienia użytkownikom sprawnej nawigacji i wykonywania określonych funkcji. Pliki cookie, które są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania strony internetowej, nie wymagają Twojej zgody. Wszystkie inne pliki cookie wymagają zgody przed ustawieniem ich obsługi w przeglądarce.
Możesz w każdej chwili zmienić decyzję na temat korzystania z plików cookie na naszej stronie dotyczącej polityki prywatności.
Top