Depresja u mężczyzn a poziom testosteronu - Męska Klinika

Blog

depresja mężczyzna

Obniżony poziom testosteronu – przyczyna czy konsekwencja depresji u mężczyzn?

Związek pomiędzy depresją i innymi zaburzeniami nastroju u mężczyzn a niskim poziomem testosteronu, jest złożony i wciąż nie do końca poznany. Z całą pewnością jednak istnieje. Zaburzenia afektywne uznawane są za jeden z podstawowych objawów niedoboru testosteronu. Z drugiej strony – u mężczyzn z depresją często stwierdza się obniżony poziom tego hormonu. 

Depresja u mężczyzn – chłopaki nie płaczą?

Depresja może dotknąć każdego – bez względu na wiek, płeć czy status społeczny. Objawy choroby są podobne u wszystkich pacjentów, jednak kobiety – w związku z mniejszym oporem w okazywaniu trudnych emocji – chętniej i wcześniej sięgają po pomoc specjalistów. 

Mężczyźni wciąż bagatelizują znaczenie zdrowia psychicznego. Niechętnie przyznają się do zaburzeń nastroju i wstydzą się swoich objawów, uznając je za niemęskie. W depresji czy zaburzeniach lękowych widzą słabość, której nie powinien okazywać prawdziwy mężczyzna. 

To właśnie z tego powodu męska depresja często leczona jest dopiero wtedy, gdy osiągnie zaawansowaną postać i zacznie objawiać się samookaleczaniem czy próbami samobójczymi. Niestety w wielu przypadkach nie jest leczona nigdy.

Przyczyny depresji u mężczyzn

Jednoznaczne określenie przyczyn depresji najczęściej jest niemożliwe. Przyjmuje się, że wpływ na rozwój choroby mają:

  • Czynniki środowiskowe – presja społeczna, niewłaściwe oczekiwania wobec mężczyzn (np. konieczność samodzielnego utrzymania rodziny, zachowania zimnej krwi w każdej sytuacji).
  • Czynniki psychologiczne – nieadaptacyjne przekonania, nieprawidłowe wzorce zachowań, trudność w rozpoznawaniu i regulowaniu emocji.
  • Czynniki biologiczne – przebieg chorób neurologicznych, endokrynnych oraz innych zaburzeń psychicznych (np. schizofrenia).
  • Czynniki genetyczne – występowanie depresji u osób blisko spokrewnionych.
  • Stosowane leki i inne substancje psychoaktywne – interferony, beta-blokery, kortykosteroidy. 

Bez względu na przyczynę depresji u pacjentów obserwuje się zaburzenia neuroprzekaźnictwa w OUN, przede wszystkim serotoniny, norepinefryny i dopaminy. 

Objawy depresji u mężczyzn

Depresja typowo objawia się poprzez:

  • długotrwałe uczucie smutku,
  • zaburzenia koncentracji i pamięci,
  • bezsenność,
  • ruminacje i natrętne myśli,
  • myśli o charakterze samobójczym.

Mężczyźni często ignorują pierwsze oznaki choroby, przypisując je zmęczeniu, przepracowaniu. Tłumione uczucia zwykle wybuchają pod postacią gniewu, agresji czy lęku. Aby samodzielnie uporać się z trudnymi emocjami, wielu mężczyzn podejmuje niebezpieczne aktywności, takie jak przyjmowanie alkoholu lub narkotyków, wdawanie się w bójki, hazard, kompulsywne objadanie się, brawurowa jazda samochodem, uprawianie przygodnego seksu bez zabezpieczenia.

Oczywiście, takie próby radzenia sobie z depresją jedynie pogłębiają problemy pacjentów. Często prowadzą do wycofania społecznego, zakończenia relacji, utraty pracy czy kłopotów finansowych. A to przekłada się na coraz gorszą kondycję psychiczną.

Testosteron a depresja u mężczyzn

Jak wskazano w części poświęconej przyczynom powstawania depresji, jednym z czynników ryzyka są zaburzenia gospodarki hormonalnej. U mężczyzn z obniżonym poziomem testosteronu często obserwuje się zaburzenia nastroju, w tym depresję i stany depresyjne.

Więcej o objawach towarzyszących niedoborowi testosteronu przeczytasz w naszym archiwalnym wpisie:

Jakie są objawy i skutki uboczne niedoboru testosteronu?

W przypadku, gdy u pacjenta z niedoborem testosteronu, włączona zostaje hormonalna terapia zastępcza, zwykle obserwuje się poprawę nastroju oraz zmniejszenie dolegliwości o charakterze depresyjnym. Potwierdzają to badania kliniczne,,.

Leczenie depresji u mężczyzn: TRT czy SSRI?

Mężczyźni, którzy obserwują u siebie objawy depresji lub inne zaburzenia nastroju (np. nasilony lęk), powinni niezwłocznie zasięgnąć porady lekarza i wykonać niezbędne badania laboratoryjne. 

Rekomendujemy, aby u mężczyzn z objawami afektywnymi oznaczać tzw. testosteron całkowity, SHBG oraz Albuminę, na podstawie których oblicza się stężenie testosteronu wolnego. 

Jednocześnie zachęcamy, aby nie sugerować się normami laboratoryjnymi – w Polsce wciąż są one niedokładne i znacznie zaniżane. Wyniki można zinterpretować za pośrednictwem kalkulatora testosteronu, który znajduje się na stronie Męskiej Kliniki. 

Po stwierdzeniu niedoboru testosteronu i włączeniu TRT stwierdzamy poprawę kondycji psychicznej u znakomitej większości pacjentów. Wsparcie psychologa lub psychoterapeuty oraz wprowadzenie zdrowych nawyków, zdecydowanie zwiększają szanse powodzenia terapii.

W przypadku, gdy terapia zastępcza testosteronem nie przynosi oczekiwanych rezultatów, konieczne może okazać się włączenie leczenia psychiatrycznego – najczęściej przy użyciu inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI). Terapię farmakologiczną należy podjąć zawsze wtedy, gdy zostanie ona zalecona przez lekarza psychiatrę. 

Źródła:

Testosterone Gel Supplementation for Men With Refractory Depression: A Randomized Placebo-Controlled Trial, The American Journal of Psychiatry. Harrison G Pope Jr, Geoffrey H Cohane, Gen Kanayama, Arthur J Siegel, James I Hudson.

Testosterone and depression: systematic review and meta-analysis, Journal of Psychiatric Practice. Fahd Aziz Zarrouf , Steven Artz, James Griffith, Cristian Sirbu, Martin Kommor.

Association of Testosterone Treatment With Allevation of Depressive Symptoms in Men, JAMA Psychiatry.Andreas Walther PhD; Jonas Breidenstein, Robert Miller PhD.

  • Ciągłe zmęczenie u mężczyzn – skąd się bierze i jak mu zaradzić?

    Każdy z nas doświadcza zmęczenia, które nadchodzi po długim dniu pracy. Sprawia, że zarówno ciało, jak i umysł, są przeciążone, a każdy dodatkowy wysiłek wydaje się nieosiągalny. Zwykle sen i odpoczynek pozwalają przywrócić optymalny poziom energii. Po wstaniu z łóżka jesteśmy gotowi do działania. A co, jeżeli… nie jesteśmy? Zdarza się, że po otwarciu oczu […]

  • Czy masturbacja wpływa na poziom testosteronu?

    Masturbacja to temat, wokół którego krąży wiele wątpliwości i mitów. I chociaż część z nich już dawno odstawiono między bajki (słyszałeś, że od masturbacji można oślepnąć, albo że od masturbacji wyrastają włosy na dłoniach?), inne wciąż pozostają przyczyną niepokoju. Niektórzy wierzą, że masturbacja odbiera energię, zainteresowanie seksem, obniża jakość nasienia i powoduje niedobór testosteronu. Jak […]

  • Standard pomiaru testosteronu – jak ocenić poziom testosteronu u mężczyzn

    Testosteron odgrywa kluczową rolę w kształtowaniu męskich cech płciowych i utrzymywaniu sprawności seksualnej. Ma również ogromne znaczenie dla ogólnego zdrowia i jakości życia mężczyzn, a fakt ten coraz częściej zauważany jest przez lekarzy i innych specjalistów ochrony zdrowia. W ostatnich latach diagnostyka oraz terapia zaburzeń hormonalnych, przede wszystkim niedoboru testosteronu u mężczyzn, poczyniła znaczne postępy. […]