Męski blog

Złamania kości, wynikające z osteoporozy, to poważny problem zdrowotny starszych mężczyzn. Zapobieganie tym urazom staje się kluczowym wyzwaniem dla lekarzy. Jednym z czynników, który może prowadzić do osteoporozy i zwiększonego ryzyka złamań kości, jest niski poziom testosteronu.  

Z artykułu dowiesz się, jak niski poziom testosteronu wpływa na zdrowie kości u mężczyzn, zwiększając ryzyko osteoporozy i złamań. Omówimy znaczenie testosteronu w procesach budowy i regeneracji kości, a także korzyści wynikające z terapii zastępczej testosteronem (TRT). Zwrócimy też uwagę na rolę zbilansowanej diety, aktywności fizycznej i zdrowego stylu życia we wspieraniu układu kostnego.

Rola testosteronu w utrzymaniu zdrowia kości

Wielu mężczyzn w starszym wieku zmaga się z problemami układu kostnego, nie zdając sobie sprawy, że mogą one być powiązane z niskim poziomem testosteronu. Wraz z wiekiem poziom tego hormonu stopniowo się obniża, co wpływa nie tylko na ogólne zdrowie, ale także na kondycję kości. Testosteron odgrywa kluczową rolę w procesach anabolicznych, wspierając wzrost i mineralizację tkanki kostnej, co zapewnia jej siłę i wytrzymałość.

Testosteron bierze udział w procesie regeneracji i budowy kości, wspierając aktywność osteoblastów. Osteoblasty są podstawowym elementem układu kostnego, które produkują białka, takie jak kolagen, oraz inicjują mineralizację. Odgrywają fundamentalną rolę w tworzeniu i mineralizacji tkanki kostnej. Ich aktywność sprawia, że tworzenie tkanki kostnej przebiega sprawniej, co sprzyja utrzymaniu odpowiedniej gęstości mineralnej kości. 

Badania wykazują, że mężczyźni z wyższym poziomem testosteronu mają większą gęstość kości.

Skutki niedoboru testosteronu dla kości

U starszych mężczyzn obserwuje się stopniowy spadek gęstości mineralnej kości, zarówno powierzchniowej, jak i objętościowej. W efekcie kości stają się mniej odporne na obciążenia, a ryzyko złamań znacznie wzrasta. Złamania, szczególnie w obszarze bioder, kręgosłupa czy nadgarstków, są poważnym problemem, który obniża jakość życia. Niski poziom testosteronu może być jednym z czynników tych zmian.

Skutki niedoboru testosteronu dla układu kostnego to przede wszystkim:

• zmniejszenie gęstości mineralnej kości, co zwiększa ryzyko osteoporozy,
• spadek szacowanej wytrzymałości kości, zwiększone ryzyko złamań,
• wydłużony czas rekonwalescencji po urazach,
• zwiększone ryzyko bólu i ograniczonej mobilności.

Dlatego też u pacjentów z jawnym hipogonadyzmem korzyści przynieść może terapia testosteronem. Warto podkreślić także, że niedobór testosteronu w podeszłym wieku wpływa też na inne schorzenia. Więcej o tym przeczytasz tu.

Diagnostyka osteoporozy związanej z niskim testosteronem

Diagnozowanie osteoporozy u mężczyzn z niskim poziomem testosteronu wymaga kompleksowego podejścia. W tym przypadku konieczna będzie zarówno ocena gęstości mineralnej kości, jak i badania hormonalne. Pojedyncze badania nie dostarczą bowiem pełnych informacji o mechanizmach leżących u podstaw schorzenia. Pełny obraz problemu mogą dać tylko badania całościowe.

Diagnostykę rozpoczyna wywiad medyczny, podczas którego lekarz uzyskuje informacje o objawach, czynnikach ryzyka, historii złamań, przebytych urazach. Następnie specjalista kieruje pacjenta na dalsze badania, z których najważniejsze to przede wszystkim: pomiar testosteronu, wskaźniki metabolizmu kostnego, markery obrotu kostnego, densytometria kości (badanie rentgenowskie, które służy do oceny gęstości mineralnej kości). 

W razie potrzeby stosuje się również inne badania obrazowe, takie jak RTG kręgosłupa czy tomografia komputerowa, oraz narzędzia oceny ryzyka złamań, takie jak kalkulator FRAX.

Następnie lekarz zapoznaje się z kompletem wyników badań hormonalnych, metabolizmu kostnego i obrazu klinicznego. A to pozwala mu określić, co rzeczywiście leży u podstaw problemu.

Jak terapia zastępcza testosteronem może wpłynąć na gęstość kości

Z uwagi na to, że testosteron odgrywa kluczową rolę w procesach budowy i regeneracji kości, u mężczyzn z niedoborem tego hormonu gęstość mineralną kości może poprawić terapia zastępcza testosteronem (TRT).

Wraz z czasem terapia zastępcza testosteronem może przyczynić się do odbudowy gęstości kości zarówno w rejonach najbardziej narażonych na złamania, takich jak biodra i kręgosłup, jak i w całym układzie kostnym. Dzięki TRT proces mineralizacji kości przebiega sprawniej, zwiększa się także wytrzymałość mechaniczna kości.

Poza tym warto zaznaczyć również, że TRT wpływa korzystnie na metabolizm wapnia w organizmie. Testosteron poprawia bowiem jego wykorzystanie w procesach mineralizacji kości. A jak wiadomo, odpowiedni poziom wapnia jest kluczowy dla zdrowia układu kostnego i zapobiegania osteoporozie.

Reasumując, regularne przyjmowanie testosteronu pozwala zahamować procesy resorpcji kości, charakterystyczne dla niedoboru tego hormonu. Należy jednak podkreślić, że żeby terapia była skuteczna i przynosiła pożądane efekty, bardzo ważne jest, by była prowadzona wyłącznie przez wykwalifikowanych specjalistów.

Jak jeszcze wspierać zdrowie kości?

Mężczyźni, korzystający z terapii zastępczej testosteronem, mogą wspierać zdrowie kości także na inne sposoby. Do utrzymania zdrowych kości przyczynia się, chociażby zbilansowana dieta, bogata w wapń i witaminę D. Wapń znaleźć można m.in. produktach mlecznych, zielonych warzywach liściastych, czy nasionach i orzechach. Witamina D, która wspiera wchłanianie wapnia, znajduje się przede wszystkim w tłustych rybach, jajkach i wzbogaconych produktach spożywczych.

Dla zdrowia kości ważny jest także regularny ruch. Warto podkreślić także, że aktywność fizyczna zwiększa masę mięśniową, a to zmniejsza ryzyko urazów i upadków. Ruch zapobiega także otyłości i nadwadze, które to zwiększają ryzyko urazów i obciążać stawy. Jaką aktywność fizyczną wybrać? Świetnie sprawdzą się tu ćwiczenia obciążeniowe, takie jak spacery, bieganie, trening siłowy czy joga.

Inne istotne elementy, które pomogą utrzymać kości w dobrym stanie to unikanie używek i nadmiernego stresu, odpowiednia ilość białka oraz regularne badania lekarskie.

Źródła: