Badania wskazują, że okazjonalny drink może spowodować umiarkowany i krótkotrwały wzrost poziomu testosteronu we krwi. Spożywanie alkoholu w nadmiarze przynosi jednak zgoła inne skutki. Sprawia, że produkcja testosteronu konsekwentnie się obniża. Im częściej sięgasz po alkohol – bez względu na jego rodzaj – tym bardziej jesteś narażony na niedobór męskich hormonów płciowych. Z każdą opróżnioną butelką zwiększa się również ryzyko innych problemów zdrowotnych, od nadciśnienia po choroby nowotworowe.
Alkohol a testosteron
Zależność pomiędzy spożywanym alkoholem a poziomem testosteronu jest kwestią stosunkowo indywidualną. To, jaka ilość alkoholu wpłynie negatywnie na równowagę hormonalną mężczyzny, zależy m.in. od ogólnego stanu zdrowia, częstotliwości picia oraz preferowanych trunków. Szacuje się, że spożywanie około 200 gramów alkoholu dziennie znacząco obniża poziom testosteronu. Wynika to zarówno z wyhamowania produkcji hormonu w jądrach, jak i z przyspieszeniem procesów eliminacji go z krwioobiegu.
Jak pokazują badania kliniczne, u mężczyzn, którym podawano alkohol w stężeniu 15% co 3 godziny przez całą dobę (całkowita dobowa dawka 220 gramów alkoholu), jednocześnie utrzymując optymalną dietę, bogatą w białko, minerały i witaminy, znaczący spadek testosteronu zaobserwowano w piątej dobie. W kolejnych dniach jego poziom cały czas spadał, aż do zakończenia badania.
Mężczyźni, którzy w wyniku spożycia alkoholu odczuwają uderzenia gorąca (są one związane z gwałtownym rozszerzeniem naczyń krwionośnych), są bardziej narażeni na obniżenie poziomu testosteronu. Badania wykazały, że stan ten można zaobserwować u nich po spożyciu ośmiu standardowych drinków tygodniowo, co odpowiada 4 butelkom piwa, 4 kieliszkom wina lub 250 ml alkoholu wysokoprocentowego.
Czy to oznacza, że każdy, kto sięga po alkohol, może czuć się zagrożony?
Jak umiarkowane spożycie alkoholu wpływa na poziom testosteronu?
Przed wyjściem na randkę wypijasz drinka, by dodać sobie męskości? To prawda, że może on spowodować wzrost testosteronu. Sprawa nie jest jednak tak prosta, jak mogłoby się wydawać.
Sarkola i Eriksson przeprowadzili badanie, z którego wynika, że po spożyciu alkoholu (w ilości nie większej niż 0,5 g alkoholu na 1 kg masy ciała) u mężczyzn dochodzi do ostrego zwiększenia poziomu testosteronu w osoczu krwi, przy jednoczesnym obniżeniu poziomu androstendionu. Skok ten trwa maksymalnie kilka godzin i – o ile jest zjawiskiem okazjonalnym – nie ma długofalowych skutków.
Krótkotrwały wzrost poziomu testosteronu po alkoholu związany jest zmianą procesów metabolicznych. Enzymy wątrobowe, odpowiedzialne za rozkładanie testosteronu i pozostałych androgenów na nieaktywne metabolity w celu wydalenia, pod wpływem alkoholu przestają być wydzielane. Tym samym poziom testosteronu we krwi pozostaje zwiększony do momentu, aż będzie mógł być on prawidłowo zmetabolizowany. Wątroba powraca do prawidłowej funkcji po około 2-6 godzinach od spożycia alkoholu, co oznacza powrót poziomu testosteronu do wyjściowych wartości.
Spożywanie dużej ilości alkoholu a testosteron
Długotrwałe i nadmierne spożywanie alkoholu obniża poziom testosteronu na skutek:
- Wywoływania stanu zapalnego i stresu oksydacyjnego w tkance jąder, co przekłada się na upośledzenie funkcji komórek Leydiga, odpowiedzialnych za produkcję testosteronu.
- Zaburzenia produkcji hormonu luteinizującego i hormonu folikulotropowego, które stymulują produkcję testosteronu.
- Upośledzenia czynności wątroby, do którego może dojść na skutek nadmiernego spożywania alkoholu, wiążącego się z obniżoną produkcją białek i enzymów niezbędnych do transportu testosteronu i sygnalizacji komórkowej.
- Zakłócenia cyklu snu i zahamowania nocnej produkcji testosteronu.
Ponadto, Llyod i Williams opisali zjawisko powszechnej atrofii jąder wśród alkoholików, powiązanej z osłabioną produkcją testosteronu i nasienia.
Alkohol w trakcie terapii zastępczej testosteronem
Mężczyźni nadużywający alkoholu są szczególnie narażeni na niedobór testosteronu. Kontynuowanie picia podczas terapii zastępczej testosteronem może znacznie osłabić skuteczność leczenia, dlatego zaleca się zrezygnowanie lub ograniczenie alkoholu do minimum.
Jak pokazują badania, nawet 90% mężczyzn z zaawansowanymi chorobami wątroby ma niedobór testosteronu. Pacjenci, którzy rozpoczęli TRT i – pomimo wskazań lekarza – kontynuują picie, narażają się na postępującą niewydolność wątroby oraz obniżenie poziomu testosteronu.
Aby dowiedzieć się więcej na ten temat, umów się na swoją pierwszą e-wizytę w Męskiej Klinice.
Potrzebujesz pomocy?
Jeżeli czujesz, że alkohol negatywnie wpływa na Twoje życie, zdrowie i relacje – skorzystaj z usług ośrodka leczenia uzależnień. Aby uzyskać niezbędne informacje i otrzymać wsparcie w kryzysie, zadzwoń pod bezpłatny numer Telefonu Zaufania Uzależnień: 800-199-990
Źródła:
Koh K, Kim SS, Kim JS, Jung JG, Yoon SJ, Suh WY, Kim HG, Kim N. Relationship between Alcohol Consumption and Testosterone Deficiency according to Facial Flushes among Middle-Aged and Older Korean Men.
Emanuele MA, Emanuele NV. Alcohol’s effects on male reproduction.
Tung Nguyen-Thanh, Ai-Phuong Hoang-Thi, Dang Thi Anh Thu, Investigating the association between alcohol intake and male reproductive function: A current meta-analysis.