Jeśli odczuwasz spadek energii, pogorszenie samopoczucia i obniżone libido, terapia testosteronem (TRT) może pomóc odzyskać witalność. Zanim jednak ją rozpoczniesz, kluczowe jest wykonanie odpowiedniej diagnostyki i badań hormonalnych, aby potwierdzić jej zasadność i bezpieczeństwo.
Artykuł wyjaśnia, jak przygotować się do terapii zastępczej testosteronem (TRT). Opisuje, jakie badania należy wykonać przed rozpoczęciem leczenia, w tym testy hormonalne, tarczycowe oraz kontrolę gospodarki cukrowej i lipidowej. Podaje też zasady przygotowania do badań oraz czynniki, które mogą wpłynąć na wyniki. Na końcu podkreśla rolę lekarza w doborze terapii i monitorowaniu efektów.
Dlaczego odpowiednia diagnostyka jest kluczowa przed rozpoczęciem TRT?
Odpowiednia diagnostyka przed rozpoczęciem terapii zastępczej testosteronem (TRT) jest kluczowa, aby ocenić, czy leczenie jest konieczne i bezpieczne. Objawy takie jak zmęczenie, spadek libido czy utrata masy mięśniowej mogą wynikać z różnych przyczyn, m.in. stresu, nieprawidłowej diety czy zaburzeń hormonalnych. Dlatego samo ich występowanie nie jest wystarczającą podstawą do rozpoczęcia TRT.
Diagnostyka pozwala wykryć ewentualne schorzenia, które mogą naśladować objawy niedoboru testosteronu lub stanowić przeciwwskazanie do terapii, takie jak problemy z tarczycą, insulinooporność, choroby serca czy nadkrzepliwość krwi. Pozwala również określić, czy organizm prawidłowo metabolizuje hormony i utrzymuje ich równowagę.
Brak odpowiedniej oceny przed rozpoczęciem TRT może prowadzić do niekontrolowanych zmian hormonalnych, ryzyka zakrzepicy, nadmiernego wzrostu poziomu estradiolu czy obciążenia układu sercowo-naczyniowego.
Jakie badania przed TRT?
W Męskiej Klinice przed rozpoczęciem leczenia przeprowadzamy kompleksową diagnostykę, aby indywidualnie dostosować terapię i wykluczyć ewentualne przeciwwskazania. Aby zapewnić najwyższą jakość opieki i kontrolować przebieg leczenia, wymagamy wykonania badań pozwalających ocenić:
- ogólny stan zdrowia – morfologia krwi (pełna), próby wątrobowe (ALT, AST, ALP, BIL, GGTP), profil lipidowy (TC, HDL, LDL, TG), elektrolity (sód, potas), kreatynina i kwas moczowy,
- metabolizm i gospodarkę cukrową – glukoza i insulina, żelazo, ferrytyna, albumina,
- gospodarkę hormonalną – testosteron całkowity, SHBG (globulina wiążąca hormony płciowe), prolaktyna, estradiol, progesteron, LH i FSH, PSA całkowity,
- funkcje tarczycy i poziomu witamin – TSH, FT3, FT4, witamina D3 (25(OH)).
Wykaz wszystkich zalecanych badań przed TRT znajdziesz w tym miejscu.
Oprócz podstawowych badań w niektórych przypadkach zalecane są dodatkowe analizy. Pomiar ciśnienia krwi jest kluczowy, a jeśli pacjent planuje potomstwo, warto wykonać seminogram, aby ocenić wpływ terapii na płodność i wdrożyć ewentualne działania wspierające funkcje rozrodcze.
Taka diagnostyka pozwala:
- bezpiecznie rozpocząć terapię, eliminując potencjalne przeciwwskazania,
- indywidualnie dopasować dawkowanie, uwzględniając stan zdrowia pacjenta,
- monitorować skuteczność terapii, zapobiegając skutkom ubocznym, takim jak nadkrzepliwość czy zaburzenia hormonalne.
Poziom testosteronu. Jak sprawdzić i jak się przygotować?
Jednym z kluczowych badań przed rozpoczęciem terapii zastępczej testosteronem jest oznaczenie poziomu tego hormonu we krwi. To właśnie na podstawie wyników diagnostycznych lekarz podejmuje decyzję o zasadności wdrożenia TRT, a także o doborze odpowiednich dawek i schematu leczenia.
Badanie poziomu testosteronu wykonuje się z próbki krwi pobranej z żyły. W celu uzyskania pełnego obrazu hormonalnego, oprócz oznaczenia testosteronu całkowitego, zaleca się również oznaczenie:
- testosteronu wolnego (wyliczonego na podstawie testosteronu całkowitego, albuminy i SHBG) – określa frakcję aktywnego biologicznie hormonu,
- SHBG (globuliny wiążącej hormony płciowe) – wpływa na dostępność wolnego testosteronu,
- LH i FSH – pozwalają ocenić funkcję osi podwzgórze–przysadka–gonady i wskazać, czy problem leży na poziomie jąder czy regulacji hormonalnej,
- estradiolu i prolaktyny – ich nieprawidłowe wartości mogą wpływać na równowagę hormonalną i potencjalne skutki terapii.
Aby wyniki badania poziomu testosteronu były miarodajne, należy odpowiednio się do niego przygotować. Próbkę krwi najlepiej pobrać rano, między 6:00 a 9:00, kiedy stężenie hormonu jest najwyższe. Ważne jest również, aby pacjent był na czczo – ostatni posiłek powinien być spożyty 8-12 godzin wcześniej, dozwolone jest natomiast picie wody.
Dzień przed badaniem należy unikać intensywnego wysiłku fizycznego, ponieważ może on tymczasowo obniżyć poziom testosteronu. Zaleca się także rezygnację z alkoholu, kawy, nikotyny oraz niektórych suplementów, które mogą wpłynąć na wyniki. Kluczowe jest ograniczenie stresu, gdyż podwyższony poziom kortyzolu może zaburzać naturalną produkcję testosteronu.
Jeśli pacjent przyjmuje leki, zwłaszcza sterydy, opioidy lub środki psychotropowe, konieczna jest konsultacja z lekarzem, ponieważ mogą one wpływać na stężenie hormonu.
Co zrobić po otrzymaniu wyników?
Po wykonaniu badań diagnostycznych kolejnym etapem jest ich analiza. W Męskiej Klinice pacjent może wysłać zgłoszenie z wynikami badań, które w 24h zostanie poddane bezpłatnej analizie, aby zweryfikować, czy w danej sytuacji leczenie hormonalne TRT/HTZ będzie najlepszym rozwiązaniem. Jeżeli tak, to pacjent zostanie umówiony na e-wizytę z naszym lekarzem. Podczas konsultacji lekarz przeprowadzi szczerą i otwartą rozmowę, wywiad kliniczny, oględziny fizykalne oraz wspólnie z pacjentem określi ewentualny plan leczenia.
Pacjent otrzyma także zalecenia dotyczące stylu życia, suplementacji i monitorowania terapii, a także badań kontrolnych i przyjmowania leków.
Po wdrożeniu TRT kluczowe jest regularne monitorowanie organizmu. Pacjent wykonuje badania kontrolne według ustalonego harmonogramu, co pozwala ocenić skuteczność leczenia i zapobiec skutkom ubocznym.
Masz już wyniki badań? Wyślij zgłoszenie do bezpłatnej analizy, aby wspólnie ustalić najlepsze dalsze kroki.
+48 500 753 766 [email protected]
Źródła:
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC10233410
https://www.health.harvard.edu/mens-health/whats-the-best-way-to-test-for-low-testosterone
https://www1.racgp.org.au/ajgp/2018/october/factors-associated-with-the-initiation-of-testoste
