W organizmach mężczyzn wpływa na wiele aspektów zdrowia fizycznego i psychicznego. Odpowiada za rozwój cech płciowych, wzrost masy mięśniowej, gęstość kości, regulację libido i funkcji seksualnych, oddziałuje na nastrój oraz metabolizm.
Testosteron powstaje w fascynujący sposób. Zacznijmy od tego, że jego produkcja odbywa się głównie w jądrach, a proces ten jest ściśle kontrolowany przez układ nerwowy. Wszystko zaczyna się w mózgu, który za pomocą wydzielanych hormonów pobudza jądra do produkcji testosteronu. LH (hormon luteinizujący wydzielany przez przysadkę) dociera do komórek Leydiga w jądrach i tu zaczyna się prawdziwa magia. Komórki Leydiga przy udziale cholesterolu wytwarzają testosteron. Ale to nie wszystko – do jego sprawnej produkcji, potrzebne są konkretne czynniki:
Poziom testosteronu naturalnie zmienia się wraz z wiekiem, osiągając swój szczyt między 20. a 30. rokiem życia. Spadek testosteronu w starszym wieku może prowadzić do wystąpienia objawów związanych z jego niedoborem. Rozpoznanie deficytów jest kluczowe dla podjęcia odpowiednich kroków (https://www.youtube.com/watch?v=wlCuU3V0sNo), które mogą przywrócić równowagę hormonalną i poprawić jakość życia. Do najczęstszych symptomów niedoboru testosteronu należą:
Jeśli objawy te nasilają się lub wpływają na codzienne funkcjonowanie, warto skonsultować się ze specjalistą (https://rezerwacje.sports-med.pl/), który zaleci szczegółowe badania, aby określić poziom testosteronu i zidentyfikować ewentualne przyczyny zaburzeń jego wytwarzania. W wielu przypadkach pomocne mogą okazać się niewielkie zmiany stylu życia, diety i/ lub suplementacja, jednak decyzje o wprowadzeniu suplementów najlepiej podejmować wspólnie z lekarzem lub dietetykiem, aby dobrać odpowiednie dawki i uniknąć ryzyka interakcji z innymi lekami.
Testosteron przedostaje się do krwi. Średnio około 96-99% testosteronu jest związane z białkami, głównie z globuliną wiążącą hormony płciowe (SHBG) i albuminą. Pozostałe 1-4% to tzw. testosteron wolny, który jest biologicznie aktywny i odpowiada za większość efektów działania hormonu w organizmie.
Testosteron może bezpośrednio wpływać na komórki, łącząc się z receptorami lub ulega przekształceniu w inne substancje, takie jak:
Metabolizm testosteronu kończy się jego rozkładem w wątrobie, tam zostaje przekształcony w nieaktywne formy, które następnie są wydalane przez nerki.
Składniki mogące zaburzać metabolizm testosteronu:
Inhibitory aromatazy blokują przekształcanie testosteronu w estrogen, co może prowadzić do zaburzeń hormonalnych, jeśli są stosowane w zbyt dużych dawkach, natomiast u osób z nadmierną konwersją i z podwyższonym estradiolem mogą wpływać korzystnie, obniżając jego stężenie. Przykładowe źródła inhibitorów aromatazy:
Blokery i składniki zmniejszające aktywność 5-alfa-reduktazy oraz wpływające na poziom DHT zmniejszają ilość DHT, co może wpłynąć na zdrowie seksualne, psychiczne i ograniczać łysienie androgenowe oraz wspomagać leczenie przerostu prostaty:
Suplementy mogące wpływać korzystnie na produkcję testosteronu:
Regularne stosowanie wymienionych suplementów może wspierać naturalną produkcję testosteronu, szczególnie gdy jest połączone z aktywnym trybem życia i zdrową dietą https://sports-med.pl/nasz-proces-dietoerapii/ . Należy monitorować poziom hormonów oraz skonsultować się ze specjalistą https://rezerwacje.sports-med.pl/ przed rozpoczęciem suplementacji. Żadna kapsułka nie zastąpi snu, treningu, odpowiedniej higieny życia i zbilansowanych posiłków.
Suplementy mogące wpływać korzystnie zwiększenie puli wolnego testosteronu:
Zwiększenie poziomu wolnego testosteronu może być osiągnięte poprzez obniżenie poziomu SHBG, białka, które wiąże się z testosteronem, co czyni go biologicznie niedostępnym. Istnieje kilka suplementów, które mogą pomóc obniżyć SHBG i zwiększyć pulę wolnego testosteronu:
Nadmiar estrogenów, insuliny, spożycie alkoholu, palnie papierosów i nadwaga to czynniki, które obniżają poziom wolnego testosteronu. Zdrowy styl życia jest jednym z kluczowych czynników wspierających naturalną produkcję tego hormonu. Regularna aktywność fizyczna, szczególnie trening siłowy oraz ćwiczenia interwałowe o wysokiej intensywności (HIIT), mogą stymulować jego wzrost, zwłaszcza jeśli są wykonywane w połączeniu z odpowiednią dietą bogatą w białko, zdrowe tłuszcze i węglowodany złożone. Niedobory snu i nadmierny stres mogą mieć negatywny wpływ poprzez zwiększenie poziomu kortyzolu i prolaktyny, które działają antagonistycznie w stosunku do testosteronu i ograniczają regenerację oraz obniżają jakość życia. Wprowadzenie technik redukcji stresu, takich jak medytacja czy ćwiczenia oddechowe, oraz dbanie o higienę snu mogą wspierać równowagę hormonalną.
Aby wspierać produkcję testosteronu, zaleca się poza zmianą stylu życia, ostrożne i celowane stosowanie suplementów pod okiem specjalisty. Kluczowe składniki to magnez, cynk, bor i witamina D, a także adaptogeny, antyoksydanty oraz kwasy tłuszcze omega-3, które wspierają zdrowie hormonalne. Unikanie czynników zwiększających SHBG, czyli cukrów prostych, alkoholu oraz dbanie o odpowiedni sen i dietę pomoże utrzymać jego niski poziom, a wsparcie redukcji konwersji testosteronu do DHT i estrogenów poprzez naturalne zioła, takie jak palma sabałowa i pokrzywa, mogą pomóc osiągnąć równowagę między testosteronem a estrogenem.
Bibliografia:
Dla wielu mężczyzn terapia zastępcza testosteronem (TRT) jest jedyną szansą na odzyskanie energii, witalności i poprawę jakości życia. Jednak sukces leczenia zależy w dużej mierze od wyboru odpowiedniego specjalisty, który zapewni profesjonalną diagnostykę i indywidualnie dobraną terapię. Właściwa opieka minimalizuje też ryzyko ewentualnych powikłań. Z artykułu dowiesz się, dlaczego wybór doświadczonego specjalisty jest kluczowy dla […]
Nie tylko kobiety zmagają się z konsekwencjami zmian hormonalnych. Coraz więcej specjalistów zauważa, że mężczyźni również doświadczają objawów podobnych do tych, które towarzyszą kobietom w okresie menopauzy. Mówi się wówczas o andropauzie, czyli tzw. męskiej menopauzie. Z artykułu dowiesz się, czym jest męska menopauza, jakie są jej objawy oraz kiedy warto skontaktować się ze specjalistą […]
Mężczyźni z niskim poziomem testosteronu mogą zostać poddani leczeniu, znanemu jako terapia zastępcza testosteronem (TRT). Rozpoczęcie TRT możliwe jest jednak wyłącznie w określonych przypadkach, gdyż stosowane podczas leczenia preparaty dostępne są na receptę. O tym, czy pacjent kwalifikuje się do terapii, decyduje lekarz. Sprawdź, kto spełnia kryteria, by otrzymać testosteron na receptę! Czym jest testosteron […]