Badania kliniczne wykazały, że u mężczyzn z niskim poziomem testosteronu ryzyko zgonu jest wyższe niż w przypadku mężczyzn z prawidłowym poziomem. Za zwiększoną śmiertelność najczęściej odpowiadają choroby sercowo-naczyniowe i nowotwory. Wnioski te prowadzą do kluczowych pytań: czy niedobór testosteronu jest bezpośrednio związany z patogenezą tych schorzeń, czy jest jedynie biomarkerem złego stanu zdrowia? Czy terapia zastępcza testosteronem może opóźniać postęp choroby, poprawiać obraz kliniczny i rokowania? W poszukiwaniu odpowiedzi przeanalizujemy aktualny stan wiedzy na ten temat.
Wiele podłużnych badań populacyjnych – obejmujących te same osoby na przestrzeni lat – wskazuje na zależność pomiędzy śmiertelnością (bez względu na przyczynę) a niskim poziomem testosteronu u mężczyzn. Oczywiście w literaturze znajdziemy również badania, które nie wykazują takiego związku, jednak są one zdecydowanie mniej liczne.
Przeglądy systematyczne oraz metaanalizy dostarczają nam dowodów na to, że niski poziom endogennego testosteronu jest powiązany ze zwiększonym ryzykiem śmierci – zarówno wtedy, kiedy pod uwagę weźmiemy śmierć o dowolnej przyczynie, jak i śmierć z przyczyn sercowo-naczyniowych.
Na podstawie przeprowadzonych badań możliwe było oszacowanie, że obniżenie poziomu testosteronu o 2,18 nmol/l względem normy dla mężczyzn, aż o 35% zwiększa ogólne ryzyko zgonu i o 25% zwiększa ryzyko zgonu w wyniku chorób sercowo-naczyniowych.
Metaanaliza, którą opublikowano w European Journal of Endocrinology, wykazała zaś, że niski poziom testosteronu i wysoki poziom estradiolu u mężczyzn są niezależnymi wskaźnikami sygnalizującymi zwiększone ryzyko chorób układu sercowo-naczyniowego i związanej z nimi śmiertelności.
Za największą liczbę zgonów wśród mężczyzn z niedoborem testosteronu odpowiadają choroby sercowo-naczyniowe, nowotwory, cukrzyca typu 2.
Badania sugerują, że niski poziom testosteronu może wpływać również na zwiększoną śmiertelność w przebiegu chorób układu oddechowego czy nerek.
Dotychczas opublikowane badania, oceniające wpływ TRT na śmiertelność mężczyzn z niedoborem testosteronu, dostarczają bardzo optymistycznych wniosków.
Śmiertelność pacjentów z niedoborem testosteronu, u których wdrożono hormonalną terapię zastępczą, jest znacząco niższa niż w przypadku pacjentów, u których nie zastosowano TRT. Śmiertelność w pierwszej grupie wyniósł 10,3%, zaś wśród mężczyzn nieleczonych 20,7%, przy współczynniku śmiertelności 3,4 zgonów na 100 osobolat wśród pacjentów leczonych i 5,7 zgonów na 100 osobolat w pozostałej grupie. Warto zauważyć przy tym, że wynik został skorygowany poprzez uwzględnienie wielu zmiennych, jak wiek, masa ciała czy choroby przewlekłe.
W przeprowadzonych badaniach brakuje podejścia prospektywnego kontrolowanego placebo, jednak wynika to z wątpliwości etycznych, związanych z leczeniem placebo mężczyzn z niedoborem testosteronu przez długi okres czasu.
Badania naukowe dostarczają nam dowodów na to, że poziom testosteronu jest nierozerwalnie związany z ogólnym stanem zdrowia mężczyzn, stanowi marker obecności poważnych chorób – w tym zaburzeń sercowo-naczyniowych czy nowotworów – a także ryzyka śmierci w wyniku ich rozwoju lub z jakiejkolwiek innej przyczyny. Terapia zastępcza testosteronem może zwiększać długość życia mężczyzn z niedoborem testosteronu.
Źródła:
Stárka L. Testosteron a mortalita [Testosterone and mortality].
Muraleedharan, V. and Hugh Jones, T. (2014), Testosterone and mortality.
Bu B. Yeap, Ross J. Marriott, Girish Dwivedi, et al. Associations of Testosterone and Related Hormones With All-Cause and Cardiovascular Mortality and Incident Cardiovascular Disease in Men: Individual Participant Data Meta-analyses.
Michael P Muehlenbein, Jeffrey Gassen, Eric C Shattuck, Corey S Sparks, Lower testosterone levels are associated with higher risk of death in men
Richard J. Fantus, Cecilia Chang, Elizabeth A. Platz, et al. Serum Total Testosterone and Premature Mortality Among Men in the USA
Dla wielu mężczyzn terapia zastępcza testosteronem (TRT) jest jedyną szansą na odzyskanie energii, witalności i poprawę jakości życia. Jednak sukces leczenia zależy w dużej mierze od wyboru odpowiedniego specjalisty, który zapewni profesjonalną diagnostykę i indywidualnie dobraną terapię. Właściwa opieka minimalizuje też ryzyko ewentualnych powikłań. Z artykułu dowiesz się, dlaczego wybór doświadczonego specjalisty jest kluczowy dla […]
Nie tylko kobiety zmagają się z konsekwencjami zmian hormonalnych. Coraz więcej specjalistów zauważa, że mężczyźni również doświadczają objawów podobnych do tych, które towarzyszą kobietom w okresie menopauzy. Mówi się wówczas o andropauzie, czyli tzw. męskiej menopauzie. Z artykułu dowiesz się, czym jest męska menopauza, jakie są jej objawy oraz kiedy warto skontaktować się ze specjalistą […]
Mężczyźni z niskim poziomem testosteronu mogą zostać poddani leczeniu, znanemu jako terapia zastępcza testosteronem (TRT). Rozpoczęcie TRT możliwe jest jednak wyłącznie w określonych przypadkach, gdyż stosowane podczas leczenia preparaty dostępne są na receptę. O tym, czy pacjent kwalifikuje się do terapii, decyduje lekarz. Sprawdź, kto spełnia kryteria, by otrzymać testosteron na receptę! Czym jest testosteron […]