Męski blog

Wielu mężczyzn zwraca uwagę na testosteron dopiero wtedy, gdy jego niedobór realnie zaczyna wpływać na zdrowie i samopoczucie. To błąd. Zaburzenia hormonalne nie zawsze dają jednoznaczne sygnały, a ich wczesne rozpoznanie może zapobiec pogorszeniu kondycji fizycznej, psychicznej i seksualnej. Kiedy więc warto wykonać to badanie?

W tym artykule omawiamy, kiedy warto po raz pierwszy zbadać poziom testosteronu i dlaczego nie należy z tym zwlekać. Wyjaśniamy, że choć badanie to kojarzone jest głównie z mężczyznami po 40-tce, zaburzenia hormonalne mogą dotyczyć również młodszych osób. Podkreślamy też, że objawy mogą pojawiać się nawet przy „prawidłowych” wynikach laboratoryjnych, a kluczowe znaczenie ma indywidualna ocena objawów i kontekstu klinicznego.

Testosteron jako wskaźnik zdrowia i samopoczucia mężczyzny

Testosteron to hormon o fundamentalnym znaczeniu dla funkcjonowania męskiego organizmu. Jego wpływ wykracza daleko poza funkcje reprodukcyjne. Jest kluczowym regulatorem procesów metabolicznych, neuropsychicznych i somatycznych.

Odpowiada za utrzymanie masy mięśniowej, siły fizycznej, gęstości kości, libido i jakości życia seksualnego, a także bierze udział w produkcji czerwonych krwinek i regulacji składu ciała. Wspiera zdolności poznawcze, stabilność emocjonalną oraz ogólne poczucie witalności.

Obniżony poziom testosteronu może prowadzić nie tylko do dysfunkcji seksualnych, ale też do subtelnych zmian w nastroju, motywacji i sprawności psychicznej.

Kiedy specjaliści najczęściej kierują na badanie testosteronu?

Badanie poziomu testosteronu całkowitego najczęściej zlecane jest w odpowiedzi na objawy sugerujące hipogonadyzm, głównie u mężczyzn po 40. roku życia. Typowe wskazania obejmują spadek libido, zaburzenia erekcji, przewlekłe zmęczenie, zmniejszenie masy mięśniowej, przyrost tkanki tłuszczowej oraz zaburzenia nastroju, takie jak drażliwość, obniżenie motywacji czy symptomy depresyjne.

Poza klasycznymi wskazaniami u starszych pacjentów, testosteron oznacza się również u mężczyzn z:

• niepłodnością,
• osteoporozą,
• opóźnionym dojrzewaniem płciowym,
• w podejrzeniu wtórnych zaburzeń hormonalnych (np. na poziomie przysadki czy podwzgórza).

Diagnostyka hormonalna bywa także zlecana u mężczyzn w wieku 35-60 lat z cechami zespołu metabolicznego, zwłaszcza w przypadku otyłości brzusznej, insulinooporności lub cukrzycy typu 2, ponieważ niedobór testosteronu może pogłębiać zaburzenia metaboliczne i wpływać na przebieg chorób przewlekłych. W takich przypadkach oznaczenie testosteronu stanowi ważny element oceny ogólnego ryzyka zdrowotnego.

Dlaczego niedobór testosteronu może dotyczyć również młodszych mężczyzn?

W praktyce klinicznej diagnostyka niedoboru testosteronu najczęściej koncentruje się na mężczyznach w średnim wieku i seniorach, podczas gdy młodszych pacjentów z objawami hipogonadyzmu wciąż zbyt często się bagatelizuje.

Tymczasem zaburzenia hormonalne mogą pojawiać się również u mężczyzn młodszych, m.in. wskutek czynników takich jak:

• przewlekły stres,
• zaburzenia snu,
• otyłość,
• nadmierny wysiłek fizyczny,
• zaburzenia osi podwzgórze-przysadka-jądra.

Co więcej, standardowe normy laboratoryjne ustalane są głównie w oparciu o populację dorosłych mężczyzn w średnim/starszym wieku, przez co u młodszych osób poziom testosteronu mieszczący się formalnie w „dolnej granicy normy” może już dawać istotne objawy kliniczne. 

Dlatego w ocenie niedoboru testosteronu u młodych mężczyzn kluczowe znaczenie ma nie tylko wynik badania, ale także dokładna analiza objawów i indywidualna ocena kontekstu klinicznego.

Kiedy wykonać pierwsze oznaczenie testosteronu?

Nie istnieje jeden „właściwy” wiek na wykonanie badania testosteronu. Kluczowe jest indywidualne podejście. W praktyce jednak warto rozważyć oznaczenie poziomu testosteronu już po 20. roku życia, zwłaszcza jeśli pojawiają się niespecyficzne symptomy. 

Zasadna jest również wcześniejsza diagnostyka hormonalna u mężczyzn:

• z rodzinną historią zaburzeń endokrynologicznych,
• z otyłością, insulinoopornością lub cukrzycą typu 2,
• po przebytej terapii sterydowej lub anabolicznej,
• trenujących intensywnie lub narażonych na przewlekły stres,
• zgłaszających problemy ze sprawnością seksualną, psychiczną lub ogólną witalnością.

Pamiętaj, że w Męskiej Klinice możesz przesłać swoje wyniki do bezpłatnej analizy wstępnej. Nasi lekarze ocenią, czy poziom testosteronu mieści się w zakresie fizjologicznie optymalnym i czy warto rozważyć dalszą diagnostykę lub leczenie.

 +48 500 753 766 lub [email protected]

Źródła:

https://www.ondemand.labcorp.com/blog/testing-for-testosterone-by-age?srsltid=AfmBOorj_APVX8aGFAQ9i-rtRTNfvCy-AH4GB5Yz5J2CGaMutSKfj7dG

https://www.health.harvard.edu/mens-health/whats-the-best-way-to-test-for-low-testosterone