Nadwaga i otyłość są jednymi z najważniejszych problemów współczesnego społeczeństwa. Statystyki są alarmujące. W chwili, gdy publikujemy ten artykuł, trzech na pięciu Polaków waży zbyt wiele, a co czwarty jest otyły. Liczby te rosną z każdym rokiem. I chociaż problem nadwagi dotyczy obydwu płci, w mężczyzn uderza on szczególnie boleśnie – wpływając na męskie hormony, libido, sprawność seksualną czy kondycję prostaty.
Otyłość – współczesny zabójca
Prawdopodobnie nikogo nie zaskakuje już informacja o tym, że nadwaga – a także jej zaawansowana forma, czyli otyłość – jest groźna dla zdrowia. Nadmiar tkanki tłuszczowej wiąże się ze zwiększonym poziomem złego cholesterolu LDL i trójglicerydów, zaburzoną reakcją na insulinę (podwyższony poziom cukru i insuliny we krwi), obniżeniem poziomu dobrego cholesterolu HDL. Jednak konsekwencje nadwagi wykraczają daleko poza nieprawidłowe wyniki badań laboratoryjnych i są czymś więcej niż jedynie numerkami.
Nadwaga i otyłość są głównymi przyczynami chorób serca i układu krążenia, cukrzycy typu 2, nowotworów i innych dolegliwości, które mogą bezpośrednio zagrażać życiu. Z powodu powikłań, jakie powoduje otyłość, każdego roku umierają dziesiątki tysięcy Polaków (wg. raportu NIK o profilaktyce i leczeniu otyłości z lutego 2024).
Amerykańscy specjaliści, analizując tempo, w jakim nadwaga i otyłość postępują na terenie USA, wskazują, że wkrótce wyprzedzą one palenie tytoniu w zestawieniu najczęstszych przyczyn śmierci, którym można zapobiec.
Jak sprawdzić, czy mam nadwagę lub otyłość?
Sprawa może wydawać się oczywista – wystarczy spojrzeć na swoje odbicie w lustrze lub przekonać się, że stare jeansy przestały dopinać się w pasie. Aby jednak ocenić, czy Twoja waga może rzeczywiście zagrażać Twojemu zdrowiu, należy precyzyjnie ocenić, co dzieje się z Twoim ciałem.
Obecnie złotym standardem w diagnozie nadwagi i otyłości jest BMI (body mass index – wskaźnik masy ciała). Aby go obliczyć, należy podzielić swoją wagę w kilogramach przez wzrost wyrażony w metrach i podniesiony do kwadratu.
BMI = waga (kg) / wzrost (m)2
Oczywiście nie musisz wykonywać tych obliczeń samodzielnie, możesz po prostu skorzystać z dowolnego kalkulatora online. Wynik BMI pomiędzy 25 a 30 wskazuje, że możesz mieć nadwagę. Wynik powyżej 30 oznacza otyłość.
Chociaż BMI daje dobry pogląd na to, czy masa Twojego ciała mieści się w granicach normy, ma ona pewne ograniczenia. Przede wszystkim, nie uwzględnia rozmieszczenia tkanki tłuszczowej w organizmie. Dlatego, jeżeli niepokoi Cię ta kwestia, diagnostykę nadwagi lub otyłości warto powierzyć specjaliście – w Męskiej Klinice możesz skorzystać z porady dietetyka klinicznego.
Jak nadwaga wpływa na Twoją męskość?
Badania kliniczne pokazują, że nadwaga i otyłość są zabójcze nie tylko dla zdrowia, ale również dla męskości, powodując m.in.:
- Zaburzenia erekcji – naukowcy z Kalifornii udowodnili, że mężczyźni z BMI 28 lub wyższym są narażeni na zaburzenia erekcji aż o 90% bardziej niż mężczyźni o prawidłowej masie ciała. Inne badania wskazują przy tym, że redukcja masy ciała pozwala na odzyskanie lub znaczną poprawę sprawności seksualnej.
- Niepłodność – otyłość może prowadzić do zmniejszonej liczby i ograniczonej ruchliwości plemników.
- Łagodny przerost prostaty i rak prostaty – mężczyźni z otyłością brzuszną są zdecydowanie bardziej narażeni na powiększanie się prostaty.
Nadwaga i otyłość a testosteron
W 2007 roku przeprowadzono badanie na 1667 mężczyznach w wieku powyżej 40 lat. Wykazano w nim, że wzrost BMI o zaledwie jeden punkt wiąże się z 2% spadkiem poziomu testosteronu. Inne badanie, przeprowadzone rok później w grupie 1862 mężczyzn dowiodło natomiast, że wzrost obwodu talii o około 10 centymetrów (4 cale) zwiększa prawdopodobieństwo niedoboru testosteronu o 75%.
Zależność pomiędzy nadwagą i otyłością a niedoborem testosteronu ma charakter błędnego koła – nieprawidłowa masa ciała powoduje obniżenie poziomu hormonu, co prowadzi do dalszych przyrostów tkanki tłuszczowej. Na szczęście proces ten może zostać przerwany.
Jak pokazują badania, dzięki utracie wagi i wdrożeniu zasad zdrowego stylu życia, fizjologiczna produkcja testosteronu może zostać przywrócona do optymalnego poziomu. Jednak redukcja masy ciała i utrzymanie jej na prawidłowym poziomie, niezbędne do osiągnięcia tego celu, mogą być bardzo trudne dla mężczyzn z nadwagą lub otyłością jedynie poprzez zmiany w stylu życia.
Terapia zastępcza testosteronem, połączona z dietą i aktywnością fizyczną, wspomaga utratę wagi, a ponadto pozwala uzyskać poprawę w zakresie sprawności seksualnej, kondycji psychicznej i innych obszarach życia.
Źródła:
Fui MN, Dupuis P, Grossmann M. Lowered testosterone in male obesity: mechanisms, morbidity and management. Asian J Androl. 2014 Mar-Apr;16(2):223-31. doi: 10.4103/1008-682X.122365. PMID: 24407187; PMCID: PMC3955331.
Kelly DM, Jones TH. Testosterone and obesity. Obes Rev. 2015 Jul;16(7):581-606. doi: 10.1111/obr.12282. Epub 2015 May 15. PMID: 25982085.
Liu, D., Li, Y., Ji, N. et al. Association between weight-adjusted waist index and testosterone deficiency in adult American men: findings from the national health and nutrition examination survey 2013–2016. BMC Public Health 24, 1683 (2024). https://doi.org/10.1186/s12889-024-19202-5
