Czym jest terapia zastępcza testosteronem TRT - Męska Klinika

Blog

27 listopada 2022

Czym jest terapia zastępcza testosteronem (TRT)

Terapia zastępcza testosteronem już od ponad 70 lat z powodzeniem wykorzystywana jest w celu łagodzenia symptomów niedoboru testosteronu u mężczyzn, którzy spełniają określone kryteria diagnostyczne. Podmiotowe i przedmiotowe objawy, które są wskazaniem do TRT, obejmują m.in. obniżenie nastroju, spadek libido, zaburzenia erekcji, utratę masy mięśniowej i kostnej czy niedokrwistość. Obserwujesz je u siebie? Sprawdź, czym jest terapia zastępcza testosteronem i przekonaj się, czy można stosować ją bezpiecznie.

Hipogonadyzm – niedobór testosteronu u dorosłych mężczyzn

Niedobór testosteronu u dorosłych mężczyzn (w terminologii medycznej określany również jako hipogonadyzm) to zespół kliniczny diagnozowany na podstawie niskiego poziomu testosteronu w surowicy krwi. Towarzyszą mu charakterystyczne objawy ze strony wielu narządów i ogólne pogorszenie jakości życia pacjenta.

Hipogonadyzm może występować w zespole Klinefeltera, zespole Kallmanna, zaburzeniach pracy przysadki mózgowej, podwzgórza lub jąder. U większości mężczyzn niedobór testosteronu diagnozuje się jednak jako stan idiopatyczny (o nieznanej przyczynie) lub spowodowany przez określone zaburzenia metaboliczne.

Niedobór testosteronu to problem, który z roku na rok zyskuje na znaczeniu. Liczba diagnozowanych i leczonych mężczyzn sukcesywnie rośnie. Niemniej jednak świadomość dotycząca hipogonadyzmu wciąż pozostaje niska – wielu mężczyzn na całym świecie wciąż nie jest poddawana badaniom i odpowiedniej terapii.

Jak diagnozuje się niedobór testosteronu? Objawy i oznaki hipogonadyzmu

Aby rozpoznać hipogonadyzm u pacjenta, należy stwierdzić obecność charakterystycznych objawów oraz obniżony poziom testosteronu w surowicy krwi. Jednak nie zostały przyjęte sztywne wartości poziomu testosteronu, poniżej których pacjent zostanie zakwalifikowany do leczenia. Jest to kwestia indywidualna, zależna od wielu czynników i docelową decyzję o rozpoczęciu terapii podejmuję lekarz w porozumieniu z pacjentem. 

Podmiotowe objawy niedoboru testosteronu zwykle dzieli się na seksualne i nieseksualne.  Do pierwszej grupy objawów zalicza się między innymi: trudności w osiągnięciu i utrzymaniu erekcji, zmniejszona częstotliwość porannych erekcji, obniżenie libido (objawiające się np. jako mniejsze zainteresowanie seksem czy mniejsza ilość myśli o tematyce seksualnej), trudność w osiągnięciu orgazmu.

Pozostałe, nieseksualne symptomy hipogonadyzmu obejmują zmęczenie, trudności w koncentracji, zaburzenia nastroju (stany depresyjne). Objawami niedoboru testosteronu mogą być również niedokrwistość, osteopenia, osteoporoza, zespół metaboliczny.

Podczas pierwszej e-wizyty lekarz może skupić się również na objawach przedmiotowych, w szczególności na takich aspektach jak:

  • owłosienie ciała – przede wszystkim na gęstość i rozmieszczenie zarostu twarzy, 
  • wygląd klatki piersiowej – stopień powiększenia piersi,
  • waga, wzrost, obwód talii i wskaźnik BMI. 

Leczenie niedoboru testosteronu – terapia zastępcza testosteronem

Terapia zastępcza testosteronem pozwala na przywrócenie fizjologicznego poziomu testosteronu, a tym samym na wyeliminowanie uciążliwych objawów i zminimalizowanie ryzyka wystąpienia chorób, które mogą być bezpośrednio związane z hipogonadyzmem – insulinooporności, cukrzycy typu 2 i dolegliwości sercowo-naczyniowych.

W ciągu ostatnich 70 lat opracowano szereg preparatów i protokołów leczenia niedoboru testosteronu. Dzięki temu współczesna medycyna oferuje pacjentom rozwiązania, które pozwalają osiągać satysfakcjonujące efekty przy minimalnym ryzyku skutków ubocznych terapii. Preparaty stosowane w TRT dostępne są w wielu formach podania, m.in. dopoliczkowej, donosowej, podskórnej, przezskórnej, domięśniowej. Różnią się także częstotliwością stosowania – od konieczności podawania codziennie, po preparaty stosowane co kilka lub kilkanaście tygodni.

W zależności od przyczyn hipogonadyzmu, reakcji na leczenie oraz innych kwestii, indywidualnych dla każdego pacjenta, terapia zastępcza testosteronem jest zaliczana do długoterminowych. Może trwać od kilku miesięcy do kilku lat, a nawet dożywotnio.

Czy terapia zastępcza testosteronem jest bezpieczna?

Terapia zastępcza testosteronem jest bezpieczna, o ile spełnia kilka podstawowych warunków:

  • jest prowadzona przez lekarza i wykwalifikowany personel medyczny, 
  • prowadzona jest w uzasadnionych okolicznościach,
  • pacjent regularnie przeprowadza testy diagnostyczne zalecone przez lekarza (dzięki temu możliwe jest monitorowanie efektów terapii),
  • opiera się jedynie na lekach z obrotu aptecznego.

Leczenie dopasowane do indywidualnych potrzeb pacjenta – z uwzględnieniem chorób towarzyszących i innych problemów zdrowotnych, z jakimi zmaga się dana osoba – może zdecydowanie poprawić jakość życia mężczyzny, przy zachowaniu najwyższego poziomu bezpieczeństwa.

Zdecydowanie odradzamy stosowanie leków z niejasnego źródła, bez nadzoru lekarza i bez prowadzenia regularnych badań. Takie działanie stanowi poważne zagrożenie dla zdrowia pacjenta i w żadnym wypadku nie może być uznane za bezpieczne. 

  • Po jakim czasie spodziewać się efektów terapii testosteronem? 

    Objawy niedoboru testosteronu potrafią znacznie obniżyć komfort życia. Stany depresyjne, trudności w koncentracji, spadek masy mięśniowej, problemy natury seksualnej i inne objawy – zwłaszcza jeżeli narastają przez wiele lat – negatywnie przekładają się na wiele aspektów życia. Obniżają satysfakcję z pracy, sprawność fizyczną, pewność siebie, utrudniają utrzymywanie bliskich relacji. Nie dziwi nas zatem niecierpliwość, z […]

  • Obniżony poziom testosteronu – przyczyna czy konsekwencja depresji u mężczyzn?

    Związek pomiędzy depresją i innymi zaburzeniami nastroju u mężczyzn a niskim poziomem testosteronu, jest złożony i wciąż nie do końca poznany. Z całą pewnością jednak istnieje. Zaburzenia afektywne uznawane są za jeden z podstawowych objawów niedoboru testosteronu. Z drugiej strony – u mężczyzn z depresją często stwierdza się obniżony poziom tego hormonu.  Depresja u mężczyzn […]

  • Terapia testosteronem – wywiad z dyrektorem Męskiej Kliniki Tomaszem Waligórą

    Niedobór testosteronu i terapia hormonalna to tematy, wokół których narosło wiele mitów. Internet pełen jest wątpliwej jakości porad – udzielanych najczęściej przez osoby, które nie posiadają żadnej wiedzy medycznej – oraz preparatów bez recepty, które obiecują wzrost energii, poprawę sprawności seksualnej i łatwe budowanie masy mięśniowej. W Męskiej Klinice staramy się to zmienić. Naszym pacjentom […]