Terapia zastępcza testosteronem już od ponad 70 lat z powodzeniem wykorzystywana jest w celu łagodzenia symptomów niedoboru testosteronu u mężczyzn, którzy spełniają określone kryteria diagnostyczne. Podmiotowe i przedmiotowe objawy, które są wskazaniem do TRT, obejmują m.in. obniżenie nastroju, spadek libido, zaburzenia erekcji, utratę masy mięśniowej i kostnej czy niedokrwistość. Obserwujesz je u siebie? Sprawdź, czym jest terapia zastępcza testosteronem i przekonaj się, czy można stosować ją bezpiecznie.
Hipogonadyzm – niedobór testosteronu u dorosłych mężczyzn
Niedobór testosteronu u dorosłych mężczyzn (w terminologii medycznej określany również jako hipogonadyzm) to zespół kliniczny diagnozowany na podstawie niskiego poziomu testosteronu w surowicy krwi. Towarzyszą mu charakterystyczne objawy ze strony wielu narządów i ogólne pogorszenie jakości życia pacjenta.
Hipogonadyzm może występować w zespole Klinefeltera, zespole Kallmanna, zaburzeniach pracy przysadki mózgowej, podwzgórza lub jąder. U większości mężczyzn niedobór testosteronu diagnozuje się jednak jako stan idiopatyczny (o nieznanej przyczynie) lub spowodowany przez określone zaburzenia metaboliczne.
Niedobór testosteronu to problem, który z roku na rok zyskuje na znaczeniu. Liczba diagnozowanych i leczonych mężczyzn sukcesywnie rośnie. Niemniej jednak świadomość dotycząca hipogonadyzmu wciąż pozostaje niska – wielu mężczyzn na całym świecie wciąż nie jest poddawana badaniom i odpowiedniej terapii.
Jak diagnozuje się niedobór testosteronu? Objawy i oznaki hipogonadyzmu
Aby rozpoznać hipogonadyzm u pacjenta, należy stwierdzić obecność charakterystycznych objawów oraz obniżony poziom testosteronu w surowicy krwi. Jednak nie zostały przyjęte sztywne wartości poziomu testosteronu, poniżej których pacjent zostanie zakwalifikowany do leczenia. Jest to kwestia indywidualna, zależna od wielu czynników i docelową decyzję o rozpoczęciu terapii podejmuję lekarz w porozumieniu z pacjentem.
Podmiotowe objawy niedoboru testosteronu zwykle dzieli się na seksualne i nieseksualne. Do pierwszej grupy objawów zalicza się między innymi: trudności w osiągnięciu i utrzymaniu erekcji, zmniejszona częstotliwość porannych erekcji, obniżenie libido (objawiające się np. jako mniejsze zainteresowanie seksem czy mniejsza ilość myśli o tematyce seksualnej), trudność w osiągnięciu orgazmu.
Pozostałe, nieseksualne symptomy hipogonadyzmu obejmują zmęczenie, trudności w koncentracji, zaburzenia nastroju (stany depresyjne). Objawami niedoboru testosteronu mogą być również niedokrwistość, osteopenia, osteoporoza, zespół metaboliczny.
Podczas pierwszej e-wizyty lekarz może skupić się również na objawach przedmiotowych, w szczególności na takich aspektach jak:
- owłosienie ciała – przede wszystkim na gęstość i rozmieszczenie zarostu twarzy,
- wygląd klatki piersiowej – stopień powiększenia piersi,
- waga, wzrost, obwód talii i wskaźnik BMI.
Leczenie niedoboru testosteronu – terapia zastępcza testosteronem
Terapia zastępcza testosteronem pozwala na przywrócenie fizjologicznego poziomu testosteronu, a tym samym na wyeliminowanie uciążliwych objawów i zminimalizowanie ryzyka wystąpienia chorób, które mogą być bezpośrednio związane z hipogonadyzmem – insulinooporności, cukrzycy typu 2 i dolegliwości sercowo-naczyniowych.
W ciągu ostatnich 70 lat opracowano szereg preparatów i protokołów leczenia niedoboru testosteronu. Dzięki temu współczesna medycyna oferuje pacjentom rozwiązania, które pozwalają osiągać satysfakcjonujące efekty przy minimalnym ryzyku skutków ubocznych terapii. Preparaty stosowane w TRT dostępne są w wielu formach podania, m.in. dopoliczkowej, donosowej, podskórnej, przezskórnej, domięśniowej. Różnią się także częstotliwością stosowania – od konieczności podawania codziennie, po preparaty stosowane co kilka lub kilkanaście tygodni.
W zależności od przyczyn hipogonadyzmu, reakcji na leczenie oraz innych kwestii, indywidualnych dla każdego pacjenta, terapia zastępcza testosteronem jest zaliczana do długoterminowych. Może trwać od kilku miesięcy do kilku lat, a nawet dożywotnio.
Czy terapia zastępcza testosteronem jest bezpieczna?
Terapia zastępcza testosteronem jest bezpieczna, o ile spełnia kilka podstawowych warunków:
- jest prowadzona przez lekarza i wykwalifikowany personel medyczny,
- prowadzona jest w uzasadnionych okolicznościach,
- pacjent regularnie przeprowadza testy diagnostyczne zalecone przez lekarza (dzięki temu możliwe jest monitorowanie efektów terapii),
- opiera się jedynie na lekach z obrotu aptecznego.
Leczenie dopasowane do indywidualnych potrzeb pacjenta – z uwzględnieniem chorób towarzyszących i innych problemów zdrowotnych, z jakimi zmaga się dana osoba – może zdecydowanie poprawić jakość życia mężczyzny, przy zachowaniu najwyższego poziomu bezpieczeństwa.
Zdecydowanie odradzamy stosowanie leków z niejasnego źródła, bez nadzoru lekarza i bez prowadzenia regularnych badań. Takie działanie stanowi poważne zagrożenie dla zdrowia pacjenta i w żadnym wypadku nie może być uznane za bezpieczne.